Κανδήλα Αρκαδίας

Κανδήλα Αρκαδίας

από τον Άγγελο Μούργελα

    Η Κανδήλα είναι μια ιστορική κωμόπολη της επαρχίας Μαντινείας, του νομού Αρκαδίας. Ο πληθυσμός της, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, είναι 714 μόνιμοι κάτοικοι.

   Βρίσκεται Β.Α. της Τρίπολης, κοντά στον αρχαίο αρκαδικό Ορχομενό, στους πρόποδες του όρους Ολίγυρτος ή Σκήπιζα (1940μ.), το οποίο είναι προέκταση τους όρους Κυλλήνη (Ζήρεια), και στα διοικητικά όρια των νομών Αρκαδίας, Κορινθίας και Αργολίδος. Η Κανδήλα, ζωντανή ακόμα, σε πείσμα της ερήμωσης της υπαίθρου, με σπίτια κτισμένα από πέτρα και άλλα, παλιότερα, με χώμα, με πλακόστρωτους δρόμους και σοκάκια, και με πολλούς νέους, είναι χτισμένη στα 775μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Υπάγεται στον μεγάλο καλλικρατικό Δήμο της πρωτεύουσας του νομού, της Τρίπολης.

  Υπάρχουν αναφορές  για την ύπαρξη οικισμών στην περιοχή από το 176 μ.Χ. Στη συνέχεια, η πρώτη αναφορά εντοπίζεται το 1467 ως «Κανδήλα καταφύγιο» και κατόπιν, το 1700, με την απογραφή που έκαναν οι Βενετοί σε όλη την Πελοπόννησο. Η Κανδήλα αναφέρεται εκεί ως Cadilla. Το 1821 η Κανδήλα είχε σημαντική παρουσία στην πορεία της επανάστασης. Πολλοί αγωνιστές Κανδηλαίοι συμμετείχαν σε μάχες. Η ιερά Μονή της (10ος αιώνας), χτισμένη στα 940μ., εντός σπηλαίου, που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Παναγίας, είχε εξέχοντα ρόλο στον αγώνα, καθώς υπήρξε άσυλο για τους χριστιανούς της περιοχής, κέντρο εφοδιασμού πυρίτιδας, αλλά και θεραπευτήριο για τους αγωνιστές. Πρωτεργάτης όλου αυτού υπήρξε ο Ηγούμενος της Μονής, Καλλίνικος Μιχαλιάδης, ο οποίος ασκούσε εμπειρικά την ιατρική σε όποιον την είχε ανάγκη. Για να εμπλουτίσει δε τις γνώσεις του είχε μεταβεί στην Πάδοβα της Ιταλίας, για να φοιτήσει στην ομώνυμη ιατρική σχολή, φέρνοντας μαζί του στο γυρισμό και ιατρικά εργαλεία. Το 1699 με τα Ορλωφικά η Μονή πυρπολήθηκε και κάηκε ένα μεγάλο μέρος του αρχείου της. Στις 19 Ιουλίου 1826, στο διάσελο της Κανδήλας και στο μοναστήρι έγινε η νικηφόρα Μάχη της Κανδήλας κατά των Τουρκοαιγυπτίων του Ιμπραήμ, με οπλαρχηγούς τον Παναγιωτάκη Νοταρά και τον γενναίο Ηγούμενο Καλλίνικο, που σημειωτέον είχε πολεμήσει και σε άλλες πολλές μάχες. Επίσης, την Ιερά Μονή είχε επισκεφθεί πολλές φορές και με τον γιο του ο ίδιος ο Γέρος του Μοριά, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, και ήταν σε στενή επαφή με τον Ηγούμενο, κάτι που το μαρτυρεί και μια ιδιόχειρη επιστολή του, που σώζεται και εκτίθεται στο μοναστήρι με την υπογραφή και την σφραγίδα του.

  Το χωριό αναπτύσσεται τουριστικά τα τελευταία χρόνια, καθώς επισκέπτες προσελκύονται από την Ιερά Μονή Κανδήλας, λόγω της γειτνίασης με το αρχαίο θέατρο του Αρκαδικού Ορχομενού, καθώς και από τις πολύ καλές ταβέρνες που φημίζονται για τις παραδοσιακές συνταγές τους. 

    Στην Κανδήλα οι παραγωγοί καλλιεργούν πάνω από 300 στρέμματα ντομάτας τον χρόνο. Άλλωστε, το χωριό φημίζεται σε όλη την Πελοπόννησο για την εξαιρετική ποιότητα ντομάτας που εξάγει. Οι παραγωγοί δεν χρησιμοποιούν φυτοφάρμακα, ενώ οι ντομάτες εξάγονται στις περισσότερες περιοχές της Αρκαδίας, δυστυχώς όμως χωρίς ονομασία προέλευσης, αφού η κάθε περιοχή «βαφτίζει» την ντομάτα της Κανδήλας και με διαφορετικό όνομα (Πυργιώτικη, Αργίτικη κτλ). Αρκετός κόσμος παρευρίσκεται στην γιορτή ντομάτας στην Κανδήλα, στο τέλος Σεπτεμβρίου, διασκεδάζει με παραδοσιακή μουσική και γεύεται τοπικά εδέσματα με ντομάτα, όπως ο καγιανάς και τα γεμιστά.

Πηγή:
el.wikipedia.org