Καβούρια με χόρτα ψιλικά

Καβούρια με χόρτα ψιλικά

Παραδοσιακή συνταγή της Εφύρας Ηλείας

από τη μαθήτρια της Β' τάξεως

Μαρία Παναγιωτοπούλου

Η συνταγή αυτή προτιμήθηκε λόγω του ποταμού «Πηνειακός Λάδωνας» ο οποίος διασχίζει την Εφύρα κατά μήκος. Ψάρευαν τα καβούρια στο ποτάμι και τα έπλεναν δύο φορές για να φύγει η άμμος. 

Μετά, ετοίμαζαν μια κατσαρόλα με βραστό νερό και αλάτι και αφήναν τα καβούρια για 5 λεπτά να πάρουν ελαφρώς χρώμα. Τα βγάζουν για λίγο από το νερό, τα αφήνουν να κρυώσουν και τα αλείφουν με λάδι και πιπέρι κόκκινο ή μαύρο. 

Έπειτα, βάζανε τα χόρτα ψιλικά δηλαδή παπαρούνα, καυκαλίθρες, πρασουλίθρες, παχολάχανο, μάραθο, μαϊντανό και κρεμμύδι φρέσκο ή ξερό, να βράσουν σε μια άλλη κατσαρόλα με τριμμένη ντομάτα. 

Στο τέλος, μέσα στην κατσαρόλα με τα χόρτα βάζανε και τα καβούρια ώστε να βράσουν μαζί με αυτά και να πάρουν το άρωμα και την γεύση των χορταρικών. 

 

Φωτογραφίες από το Διαδίκτυο

Παραδοσιακά Κουλουράκια

 Παραδοσιακά Κουλουράκια

από τον μαθητή της Β' τάξεως

Δημήτρη Μανωλάκη

  Αυτή τη συνταγή την φτιάχνει η γιαγιά μου και πολύ συχνά την βλέπω να τα φτιάχνει! Και πάντα φτιάχνει αυτά τα συγκεκριμένα κουλουράκια! 

Πιο συχνά τα φτιάχνει το καλοκαίρι γιατί τότε βγαίνουμε έξω στον κήπο και καθόμαστε κάτω από ένα μεγάλο δέντρο που λέγεται Σφένδαμος. 

Μας χαρίζει πολύ σκιά το καλοκαίρι, μιας και κάθε χρόνο γίνεται μεγαλύτερο γιατί δεν θέλουμε να κλαδεύονται τα δέντρα μας. 

  Οπότε θα μοιραστώ αυτή την συνταγή με εσάς!

Υλικά

1 πακέτο βούτυρο (250 γραμμάρια)

2 φλυτζάνια ζάχαρη 

5 αυγά 

1 φλυτζάνι γάλα 

1 βανίλια σε σκόνη

Και αλεύρι όσο χρειαστεί περίπου 1.300 γραμμάρια 

Εκτέλεση

Σε ένα μπολ βάζουμε το βούτυρο, τη ζάχαρη και τα χτυπάμε στο μίξερ για τέσσερα λεπτά.

Προσθέτουμε τα αυγά ολόκληρα, το γάλα και την βανίλια σε σκόνη.

Χτυπάμε καλά για πέντε λεπτά ακόμη.

Ρίχνουμε το αλεύρι σιγά σιγά και ζυμώνουμε όλα τα υλικά μαζί.

Τα πλάθουμε σε όποιο σχήμα θέλουμε. 

Τα βάζουμε σε ένα ταψί με λαδόκολλα και τα ψήνουμε  στους 180 βαθμούς  Κελσίου. 

Μετά από μισή ώρα περίπου, μόλις πάρουν χρώμα, τα βγάζουμε από τον φούρνο.

       

            

Καλή Επιτυχία!

Εφύρα Ηλείας

 Εφύρα Ηλείας

από τη μαθήτρια της Β΄ τάξεως
Μαρία Παναγιωτοπούλου 

                                 

    Η ιστορία της Εφύρας Ηλείας ή αλλιώς Οινόη, ξεκινάει από τα βάθη της αρχαιότητας επειδή ήταν ξακουστή για τα βότανα της και τις φαρμακευτικές ιδιότητες που είχαν. Αναφέρεται επίσης στη μυθολογία, στο μύθο του Ηρακλή με τις όρνιθες που σκότωσε με δηλητηριώδη βέλη αλλά και στην Οδύσσεια όταν ο Οδυσσέας πήγε στην Εφύρα να ζητήσει θανατερό βότανο για να αλείψει τα βέλη του «Οδύσσεια (α’ 254-268)». Οι αρχαίοι πρόγονοι μας για να την ξεχωρίζουν από τις άλλες Εφύρες την έλεγαν « η Εφύρα του ποταμού Σελλήεντος». 

     Η πόλη αυτή πήρε το όνομά της από Θεσσαλούς εποίκους που κατέβηκαν κατά την προϊστορική περίοδο από τη δική τους Εφύρα και την έχτισαν σ' ανάμνηση της όμορφης πόλης τους. Το όνομα «Οινόη» βγήκε από την πόλη που χτίστηκε μετά την Εφύρα, στην οποία υπήρχαν μεγάλες εκτάσεις αμπελιών. Στα πανάρχαια χρόνια η Εφύρα αποτελούσε δικό της ξεχωριστό κράτος, όμως αργότερα ενώθηκε στο σκήπτρο των Επειών-Ηλείων και αντικαταστάθηκε το όνομά της σε Οινόη (που είναι Αρκαδικής προέλευσης τοπωνύμιο) όταν σταμάτησε να υπάρχει ως πόλη. Κατά τη τουρκοκρατία η πόλη ονομάστηκε «Δελήμπαλη» ενώ τώρα, μετονομάστηκε ξανά σε Εφύρα σ' ανάμνηση της Ομηρικής Εφύρας. 

    Κατά το 1900 οι κάτοικοι ασχολήθηκαν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία διότι το έδαφος ήταν εύφορο και θρεπτικό για τα ζώα. Τα πιο συνηθισμένα προϊόντα που καλλιεργούσαν τότε ήταν το καλαμπόκι, τα σιτηρά (βρόμη και σιτάρι), οι σταφίδες και το σταφύλι. Από τότε, η Εφύρα αποτελούσε κέντρο γεωργών και κτηνοτρόφων σε όλη την Ελλάδα κι κυρίως στην Πελοπόννησο με αποτέλεσμα η παραγωγή να αυξάνεται και να εξαγάγουν πολλά προϊόντα. 

    Από το 1900 έως το 1940 αρχίσαν να λειτουργούν σχολεία, σχολαρχεία (σημερινό γυμνάσιο), δημοτικά καθώς και ειρηνοδικεία (δικαστήριο), ιατρεία και φαρμακεία στα οποία τα φάρμακα ήταν χειροποίητα. Το 1940 και μετά οι Γερμανοί μπήκαν στο χωριό καταστρέφοντας σπίτια και λεηλατώντας περιουσίες. Στην δεκαετία του ‘50 πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να φύγουν στην Γερμανία, στον Καναδά, στην Αμερική και στην Αυστραλία (εξωτερική μετανάστευση). Κάποιοι μετακινήθηκαν προς τις μεγάλες πόλεις, όπως η Αθήνα, με αποτέλεσμα να αρχίζει η συρρίκνωση του χωριού. Όμως το 1970 έως το 1990 αυξήθηκαν οι κάτοικοι στην Εφύρα επειδή «μπήκε» στα σπίτια το ηλεκτρικό ρεύμα  την περιοχή. Επίσης εφευρέθηκαν πολλά εξελιγμένα μηχανήματα γεωργίας και κτηνοτροφίας κάνοντας έτσι τη ζωή των ανθρώπων ευκολότερη. 

    Από το 1990 και μετά η Εφύρα ερημώθηκε σε μεγάλο βαθμό λόγω της αστικοποίησης αλλά σήμερα δεν παρουσιάζεται αυτό το φαινόμενο.

   

Παραδοσιακό Κανταΐφι

  Παραδοσιακό Κανταΐφι

από τον μαθητή της Β' τάξεως

Δημήτρη Μανωλάκη

Υλικά για την γέμιση:

Ένα πακέτο φύλλο κανταΐφι

200 γραμμάρια καρύδια

1 αυγό

Ένα κουτάλι του γλυκού κανέλα

80 γραμμάρια βούτυρο

Υλικά για το σιρόπι

Ένα λίτρο νερό

Δύο ξυλάκια κανέλας

500 γραμμάρια ζάχαρη

Εκτέλεση συνταγής

Ξεκινάμε με το σιρόπι βάζοντας την κατσαρόλα στο μάτι της κουζίνας με το νερό.

Ρίχνουμε την ζάχαρη και τα ξύλα κανέλας και το αφήνουμε μέχρι να βράσει. Όταν βράσει το αποσύρουμε από την φωτιά και το αφήνουμε να κρυώσει.

Μετά στον πολυκόφτη βάζουμε τα καρύδια, το βούτυρο, την κανέλα και το αυγό. 

          

Τα χτυπάμε για κάποια λεπτά μέχρι να γίνουν ένα μεταξύ τους. Όταν τελειώσουμε  παίρνουμε το φύλλο κανταΐφι και προσπαθούμε να το φτιάξουμε ανοίγοντας το σε μια μεγάλη επιφάνεια. 

Μετά προσθέτουμε την γέμιση που φτιάξαμε, ένα κουτάλι του γλυκού η ποσότητα. 

Το τυλίγουμε και το τοποθετούμε σε ταψί με λαδόκολλα. 

Ακολουθούμε την ίδια διαδικασία με όλα τα υπόλοιπα. Το τοποθετούμε στον φούρνο στους170 βαθμούς Κελσίου για 30 λεπτά περίπου. 

Όταν ροδοκοκκινίσουν τα βγάζουμε και τους ρίχνουμε το σιρόπι, το οποίο  θα έχει κρυώσει. 

Τέλος ρίχνουμε από πάνω καρύδια!

               

Καλή Επιτυχία!

Διονυσιακό Καρναβάλι Νάξου

  ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ ΝΑΞΟΥ

Από τη μαθήτρια της Γ’ τάξης 

Ευαγγελία Μαγγανάρη       

  Στο μαγευτικό  νησί της Νάξου πλάι στον επιβλητικό ναό του Απόλλωνα την Πορτάρα, ένα ονειρικό ταξίδι στο παρελθόν πραγματοποιείται κάθε χρόνο, τις ημέρες της Αποκριάς. Με πλούσια ιστορία 2.500 ετών, ένα «μυστικό» καρναβάλι κάνει την εμφάνισή του, αναβιώνοντας με κέφι και παραστατικότητα τις ιδιαίτερες παραδόσεις των Αρχαίων Ελλήνων. 

  Οι Απόκριες στη Νάξο γιορτάζονται με μοναδικό τρόπο και πως αλλιώς θα γινόταν όταν μιλάμε για το νησί που ξεκίνησαν οι Διονυσιακές εορτές.

Τα έθιμα της Αποκριάς, λοιπόν, αποτελούν ανάμνηση των αρχαίων Διονυσιακών εορτών ενώ και χρονικά συμπίπτουν με τα αρχαία Ανθεστήρια. Έτσι κάθε χρόνο οι Απόκριες του νησιού περιλαμβάνει πολλές εκδηλώσεις εκτός από την κλασική παρέλαση του Καρναβαλιού για να ξεφαντώσουν μικροί και μεγάλοι, ντόπιοι και επισκέπτες με το μεγαλύτερο καρναβάλι των Κυκλάδων…

Ο Διόνυσος αντιπροσωπεύεται με τη μέθη, τη μέθεξη και την έκσταση, ο Απόλλωνας με το φως. Άλλωστε οι προαναφερθέντες θεοί λατρεύτηκαν στην Αρχαία Νάξο και απ’ ότι φαίνεται υπολείμματα αυτής της λατρείας διαπερνούν τους αιώνες και την Ιστορία και αναβιώνουν στις μέρες μας. 

Λευκά σεντόνια, βαμμένα πρόσωπα, στάχυα, αναμμένες δάδες, αλαλαγμοί και ρυθμικοί ήχοι τυμπάνων… 

Μία αλλιώτικη παρέλαση, με απολλώνια και διονυσιακά στοιχεία, που θυμίζει τελετή της Αρχαίας Νάξου!

ΛΑΜΠΗΔΟΦΟΡΙΕΣ

    Αυτό το οποίο κάνει τις Λαμπαδηφορίες να ξεχωρίζουν είναι ο τρόπος με τον οποίο συνδυάζονται Απολλώνια και Διονυσιακά στοιχεία. Οι Λαμπαδηφόροι πλημμυρίζουν τη Χώρα και κατηφορίζουν προς την παραλία, για να κάψουν το «Κακό Πνεύμα».

 Με αφετηρία το Ενετικό Κάστρο οι ενδιαφερόμενοι λαμπαδηφόροι έχοντας μαζί τους ένα άσπρο σεντόνι συγκεντρώνονται στη Σχολή Ουρσουλινών. Εκεί ξεκινάει η διαδικασία ντυσίματος και βαψίματος ενώ στη συνέχεια λαμβάνουν τη δάδα ολοκληρώνοντας τη στολή. Αφού ετοιμαστούν όλοι, αρχίζει το έθιμο: μια λαοθάλασσα ατόμων, ντυμένοι με άσπρα σεντόνια και βαμμένα πρόσωπα ξεκινάνε την πομπή προς την παραλία. 

Με τη συνοδεία ήχων από τύμπανα, και κρατώντας δάδες αναμμένες, δημιουργούν μια φαντασμαγορική ατμόσφαιρα.

ΚΟΥΔΟΥΝΑΤΟΙ ΚΑΙ ΚΟΡΔΕΛΑΤΟΙ

ΚΟΥΔΟΥΝΑΤΟΙ              

 Στα ορεινά χωριά  όπως  Απείρανθο, Φιλώτι, Δαμαριώνα και Κόρωνο θα βρούμε τους «Κουδουνάτους». 

 Άντρες ζωσμένοι με κουδούνια και κρατώντας τη «σόμπα» (διονυσιακός φαλλός), προκαλούν εκκωφαντικό θόρυβο στα σοκάκια του χωριού για να υποδεχτούν την εαρινή περίοδο και να εξορκίσουν τα κακά πνεύματα.

ΚΟΡΔΕΛΑΤΟΙ

    Όπως αναφέρουν οι μελετητές της λαϊκής παράδοσης, οι κορδελάτοι ή «φουστανελάδες», στα χρόνια της Ενετοκρατίας, ήταν ένας τρόπος να επικοινωνούν μεταξύ τους οι ορθόδοξοι, ενώ λέγεται ότι στη διάρκεια της επανάστασης του ’21, έραβαν τριγωνικά τα μαντηλάκια που είχαν στο στήθος τους και εκεί μέσα έκρυβαν μπαρούτι για να το μεταφέρουν στην Πελοπόννησο και αλλού.

     Το έθιμο θέλει τους νέους του χωριού, φορώντας χρωματιστές κορδέλες, να σχηματίζουν ομάδες, τα μπαϊράκια, με αρχηγό τον μπαϊραχτάρη. 

 Ο μπαϊραχτάρης κρατάει το μπαϊράκι της ομάδας, που είναι ένα χοντρό καλάμι με χρωματιστό μαντήλι στην άκρη, και να τιμούν με την επίσκεψη τους τις γυναίκες των διπλανών χωριών, χορεύοντας μαζί τους στην κεντρική πλατεία με τη συνοδεία βιολιών και λαούτων.

 Με τη σειρά τους οι γυναίκες του κάθε χωριού περιποιούνται με φαγητά, γλυκά και κρασί τους άντρες για να τους ευχαριστήσουν. Μάλιστα, παλαιότερα, το συγκεκριμένο έθιμο ήταν κι ένας τρόπος να γνωριστούν μεταξύ τους οι νέοι από διαφορετικά χωριά και έτσι προέκυπταν και πολλοί γάμοι.

                    Η ΑΡΙΑΔΝΗ ΣΤΗ ΝΑΞΟ ΚΑΙ Η ΑΡΠΑΓΗ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ

    Πίσω στα βάθη των αιώνων ένα καράβι με μαύρα πανιά ξεκινά από το Φάληρο την θλιβερή του πορεία για την Κρήτη. Μεταφέρει επτά νέους και επτά νέες από την Αθήνα ως θυσία στον Μινώταυρο.

Ανάμεσα στους νέους και ο Θησέας, γιος του Αιγέα, βασιλιά της Αθήνας. Στόχος του να σκοτώσει τον Μινώταυρο. Φτάνοντας ο Θησέας στην Κνωσσό γνωρίζει την Αριάδνη. Αμέσως οι δύο νέοι ερωτεύονται. Η Αριάδνη τον βοηθά να βγει απ’ τον Λαβύρινθο μ’ ένα κουβάρι κλωστή. Έπειτα μπαίνουν στο πλοίο και ξεκινούν το ταξίδι της επιστροφής για την Αθήνα.

Στο ταξίδι ωστόσο δυνατός βοριάς τούς ανάγκασε να αράξουν στη Νάξο. Κατεβαίνουν στο νησί και η Αριάδνη αποκοιμιέται σε μια κόγχη των βράχων της Πορτάρας.

Εκεί, στο όνειρο του Θησέα, εμφανίζεται ο θεός Διόνυσος και του λέει ότι πρέπει να φύγει από το νησί χωρίς την Αριάδνη, αφού είναι γραφτό να μείνει εκεί και να γίνει γυναίκα του. Ο Θησέας τρομαγμένος υπακούει και φεύγει. Σε λίγο Μαινάδες και Σάτυροι κατεβαίνουν από τα κακοτράχαλα μονοπάτια του λόφου της Πορτάρας κρατώντας αναμμένους πυρσούς.

Με χορό και τραγούδι υμνούν τον Διόνυσο και τον καλούν να εμφανιστεί. Ο Διόνυσος κατεβαίνει από το λόφο των Παλατιών, πλησιάζει την ξανθή Αριάδνη και την πείθει να τον παντρευτεί. Πάνω στους γαμήλιους χορούς ένα πειρατικό καράβι κάνει την εμφάνισή του. Βλέπουν τον Διόνυσο να χορεύει και υποθέτουν ότι είναι γόνος βασιλικής οικογένειας. Αποφασίζουν να τον απαγάγουν και να ζητήσουν πλούσια λύτρα.

Πράγματι, οι πειρατές αράζουν ήσυχα στο Βίντσι, μπαίνουν στον χορό και ξαφνικά αρπάζουν τον Διόνυσο και τον ανεβάζουν με το ζόρι στο καράβι. Λίγο όμως κράτησε η χαρά τους. Ο Διόνυσος φανερώνει την θεϊκή του φύση με μια σειρά από θαύματα. Μάταια ένας γέρος πειρατής που αναγνώρισε ότι είναι ο θεός Διόνυσος παρακαλούσε τον καπετάνιο να τον ελευθερώσουν για να μην τους βρει η θεϊκή οργή.

Ο Διόνυσος μεταμορφώνει όλους τους πειρατές σε δελφίνια, εκτός από τον γέρο, τον οποίο και τιμά για την ευσέβειά του. Κατεβαίνει από το καράβι και συνεχίζει το γαμήλιο γλέντι του μαζί με τις Μαινάδες και τους Σατύρους ξεσηκώνοντας την παραλία Βίντσι με θρακιώτικους χορούς και ξέφρενα τραγούδια.

Ο Διόνυσος χαρίζει στην Αριάδνη ένα χρυσό στεφάνι, έργο του Ηφαίστου, και την φέρνει μαζί του στον Όλυμπο. 

Η θνητή Αριάδνη έφτασε έτσι να γίνει αθάνατη σύζυγος θεού!

Πηγές-Φωτογραφίες:

Eυαγγελία Μαγγανάρη

Πολιτιστικός Σύλλογος Μελανών Νάξου '' Ο Κούρος ο Έλληνας ''

melanesnaxos.blogspot.com

Wikipedia 

Naxos times