Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2019

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΑ

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Από τη Μαρία Μουζακίτη

Τα Χριστούγεννα είναι σαν συνέχεια της αρχαίας γιορτής του ήλιου που γιορτάζονταν στην Αρχαία Ελλάδα στα τέλη Δεκεμβρίου.Δηλαδή πολύ απλά τα Χριστούγεννα αντικατέστησαν,κατά κάποιο τρόπο, τη λατρεία του ήλιου με αυτή του Χριστού ως Θεανθρώπου.
Σύμφωνα λοιπόν με αυτή την εκδοχή και τα μελομακάρονα είναι ουσιαστικά μια παραλλαγή των γλυκών που έφτιαχναν οι Αρχαίοι Έλληνες κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο, δηλαδή στη γιορτή του Ήλιου!Βέβαια δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι τα γλυκά αυτά είχαν την ίδια μορφή με τα σημερινά μελομακάρονα, παρά μόνο ότι αποτελούνται  από τις ίδιες πρώτες ύλες (αλεύρι, μέλι, καρύδια ή άλλοι ξηροί καρποί).
Έτσι το γλυκό αυτό πέρασε και στις μέρες μας και έγινε κατά κάποιον τρόπο συνώνυμο με τα Χριστούγεννα!

Αποφάσισες λοιπόν φέτος να φτιάξεις μελομακάρονα με τα χεράκια σου; Πολύ καλά έκανες γιατί το άρωμα τους όσο ψήνονται, σε βάζει στο πνεύμα των Χριστουγέννων με τον καλύτερο τρόπο. Για να σου πετύχουν,όμως στα σίγουρα,δες τι πρέπει να προσέξεις.Φροντίζεις να μαζέψεις πάνω στον πάγκο όλα τα υλικά που ζητάει η συνταγή σου, για να μην ψάχνεσαι τελευταία στιγμή και κοσκινίζεις το αλεύρι γιατί το ζύμωμα των μελομακάρονων γίνεται με το χέρι. Αυτή τη συνταγή μου την έδωσε μια ξαδέλφη μου από ένα χωριό του Κίσσαμου, στην Κρήτη και από τότε δεν την αλλάζω. Είναι τα πιο τέλεια μελομακάρονα που έχω φτιάξει ποτέ! Σας την προτείνω!

ΣΙΡΟΠΙ

Υλικά 
  •      1 κιλό νερό
  •     1 κιλό ζάχαρη
  •   250 γραμμάρια μέλι
  •   ξύλα κανέλας
  •     Χυμός και φλούδα από ένα λεμόνι

ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΑ

Υλικά 
  •      250 ml ελαιόλαδο
  •      250 ml σπορέλαιο
  • 250 ml χυμός πορτοκαλιού φιλτραρισμένος
  • ξύσμα από 3 πορτοκάλια
  • 200 γραμμάρια καρύδια κοπανισμένα
  • 50 γραμμάρια ζάχαρη
  • 1 κουταλιά του γλυκού κανέλα
  • 1 κουταλιά του γλυκού μοσχοκάρυδο 
  •      1\2 κουταλιά του γλυκού γαρύφαλο 
  •      50 ml κονιάκ
  •      1 κουταλιά του γλυκού μπέικιν πάουντερ
  • 1/2 κουταλιά της σούπας μαγειρική σόδα
  • αλεύρι για όλες τις χρήσεις όσο πάρει

Άλλα υλικά
  • 2-3 κουταλιές της σούπας μέλι
  • 250  γραμμάρια ξηρούς καρπούς (όπως καρύδια, φιστίκια  Αιγίνης, κλπ), κοπανισμένοι. 




  Για το σιρόπι
Βάζουμε τα υλικά για το σιρόπι, εκτός από το μέλι, να βράσουν.
Σημειώστε ότι πρέπει να ξεκινήσουμε το σιρόπι 3-4 ώρες πριν αρχίσουμε να φτιάχνουμε τα         μελομακάρονα για να προλάβει να έχει κρυώσει όταν βγουν τα μελομακάρονά μας από τον φούρνο.
Μόλις το σιρόπι πάρει μία βράση αποσύρουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε το μέλι.     Ανακατεύουμε και αφήνουμε το σιρόπι να κρυώσει.
                      
                           

Βάζουμε σε μεγάλο μπολ το ελαιόλαδο, το σπορέλαιο, το χυμό πορτοκαλιού, το ξύσμα, τη ζάχαρη, την κανέλα, το  μοσχοκάρυδο, το γαρίφαλο, το καρύδι, το κονιάκ, το μπέικιν πάουντερ και τη μαγειρική σόδα. Ανακατεύουμε μέχρι να ομογενοποιηθεί το μείγμα. 


Προσθέτουμε το αλεύρι σταδιακά και συνεχίζουμε το ανακάτεμα ώστε να ενσωματωθεί το αλεύρι. Σε αυτό το σημείο μπορούμε να ανακατέψουμε τα υλικά με τα χέρια μας, αλλά προσέχουμε να μην παρά ζυμώσουμε το μείγμα.

                                                     
Πλάθουμε μικρά μελομακάρονα και τα τοποθετούμε σε ταψί περασμένο με λάδι. Τα χαράζουμε με πιρούνι.

Τα ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο, στους 170o C, για 25-30 λεπτά, ή μέχρι να χρυσίσουν. Όσο είναι ακόμα ζεστά τα περνάμε ανά δόσεις για 2-3 λεπτά από το κρύο σιρόπι (κι από τις 2 μεριές) και τα ακουμπάμε σε πιατέλα. Εάν θέλουμε τα περιχύνουμε με λίγο μέλι και τα πασπαλίζουμε με τους κοπανισμένους ξηρούς καρπούς.


 Φωτογραφίες και εκτέλεση της συνταγής από την Μαρία Μουζακίτη.

Πέμπτη 17 Ιανουαρίου 2019

ΤΑ ΕΝΝΙΑΜΕΡΑ ΚΑΙ Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΚΟΥΡΣΑΡΩΝ

Τα Εννιάμερα και η γιορτή των Κουρσάρων 

από την Μαρία Παναγιώτου

Τα Εννιάμερα της Παναγίας στις 23 Αυγούστου είναι η επίσημη γιορτή της Νάουσας Πάρου και γιορτάζεται με την αντίστοιχη μεγαλοπρέπεια. Όσοι, όμως, βρεθούν αυτή την μέρα στο νησί θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ή ακόμα και να πάρουν μέρος στη γιορτή των Κουρσάρων, το οποίο πραγματοποιείται με αφορμή την επέτειο από την επιδρομή του Μπαρμπαρόσα στη Νάουσα, το 1537. Τότε, οι άνδρες του θρυλικού κουρσάρου, έκλεψαν τις γυναίκες των Ναουσαίων και εκείνοι πολέμησαν για να τις πάρουν πίσω.




Το δρώμενο αυτό πρωτοξεκίνησε το 1965, όταν μία παρέα Ναουσαίων σκέφτηκε να οργανώσει την αναπαράσταση της πειρατικής επιδρομής στο νησί. Κατά τους πρωτεργάτες του εθίμου, οι «Πειρατές» έφευγαν από νωρίς με τα καΐκια, επέστρεφαν μετά τη δύση του ηλίου, άρπαζαν τις κοπέλες και τις ανάγκαζαν να χορέψουν, ώστε να επιλέξουν την «εκλεκτή» τους. Στην εισβολή, που τότε γινόταν στο μικρό λιμανάκι, συμμετείχαν απανταχού οι νέοι και νέες του χωριού.
Πλέον, η γιορτή ξεκινάει από το απόγευμα και όταν ο ήλιος δύει πειρατές και Ναουσαίοι ξεκινούν τις «συμπλοκές» με φωτοβολίδες, ρεσάλτο, λάφυρα, μονομαχίες για τα μάτια μιας γυναίκας, τα πλακόστρωτα στενά της Νάουσας γεμίζουν και η σούμα μαζί με τον χορό αντέχουν μέχρι το πρωί.  


https://www.gnoristetinellada.gr/paradosi/ethima

ΡΕΒΙΘΑΔΑ

Ρεβιθάδα Πάρου

από τη Μαρία Παναγιώτου





Υλικά

½ κ. ρεβίθια και μια χούφτα ξερά φασόλια
2 κρεμμύδια κομμένα σε φέτες
1 1/2 κούπα ελαιόλαδο
1 μικρό κεφάλι σκόρδο
Αλάτι
Λίγο ρίγανη
4 φύλλα δάφνης
2 κλωναράκια δεντρολίβανο
1 κ.σ. σόδα σκόνη 

Εκτέλεση 

Βάζουμε τα φασόλια και τα ρεβίθια αποβραδίς στο νερό, αφού πρώτα τα τρίψουμε με σόδα σκόνη και τα ξεπλύνουμε καλά. Την επομένη στραγγίζουμε τα ρεβίθια, τα βάζουμε στο τσουκάλι και από πάνω προσθέτουμε τα κρεμμύδια, το σκόρδο και τα μυριστικά. Ρίχνουμε το ελαιόλαδο και νερό μέχρι να σκεπαστούν τα ρεβίθια. Κλείνουμε το τσουκάλι με το καπάκι και το σφραγίζουμε με ζυμάρι ή αλουμινόχαρτο. Ψήνουμε στον ξυλόφουρνο όλη νύχτα ή σε προθερμασμένο φούρνο σε χαμηλή θερμοκρασία.


https://www.lifo.gr/articles/taste_articles

ΠΑΡΟΣ

ΠΑΡΟΣ


Από την  Μαρία Παναγιώτου




Η Πάρος είναι ένα από τα μεγαλύτερα νησιά των Κυκλάδων (186 τ. χλμ. έκταση). Βρίσκεται σε γεωγραφικό μήκος 37ο 5΄ και γεωγραφικό πλάτος 25ο 14΄ δυτικά της Νάξου και ανατολικά της Αντιπάρου, στο κέντρο των θαλάσσιων δρόμων του Αιγαίου, σε απόσταση 90 ναυτικών μιλίων από τον Πειραιά.
Το έδαφος της Πάρου είναι ομαλό με τον κεντρικό ορεινό όγκο των Αγ. Πάντων (762μ.) να καταλήγει σε λόφους που σβήνουν σε ακρογιαλιές. Η Πάρος είναι από τα εύφορα νησιά των Κυκλάδων. Παράγει κρασί, γνωστό από την αρχαιότητα, λάδι, δημητριακά και φρούτα. Ιδιαίτερα η αμπελουργία, τα τελευταία χρόνια, γνωρίζει νέα άνθηση και τα επώνυμα παριανά κρασιά που εμφιαλώνονται στα σύγχρονα οινοποιεία του νησιού, είναι φημισμένα σε όλο τον κόσμο. Οι Παριανοί εκτός από την γεωργία ασχολούνται με την αλιεία και την κτηνοτροφία. Σήμερα ο τουρισμός έχει αλλάξει τον τρόπο ζωής των ανθρώπων της Πάρου, αλλά η ελιά και το αμπέλι εξακολουθούν να δίνουν τον καρπό τους, το ψάρι να μοσχοβολάει στο παριανό τραπέζι και το ντόπιο τυρί να είναι μία γαστρονομική εμπειρία. 


Το κλίμα της Πάρου είναι εύκρατο, νησιωτικό. Οι χειμώνες είναι ήπιοι με λίγες βροχές. Κύριο χαρακτηριστικό του καλοκαιριού είναι οι ετήσιοι άνεμοι («μελτέμια»). Το υπέδαφος της Πάρου αποτελείται κυρίως από γρανίτες με ασβεστολιθικές νησίδες (μάρμαρα). Το μάρμαρο της Πάρου, ο περίφημος «λυχνίτης», ήταν περιζήτητο υλικό στην αρχαιότητα εξ αιτίας της ικανότητάς του να αιχμαλωτίζει το φως μέσα στο λευκό του χρώμα. Διάσημοι γλύπτες του έδωσαν μορφή και απετέλεσε κύρια πηγή πλούτου για το νησί σε όλες τις περιόδους της ιστορίας.
Η Παροικία είναι η πρωτεύουσα του νησιού, το κέντρο κάθε δραστηριότητας. Εκεί βρίσκεται το εμπορικό και επιβατηγό λιμάνι του νησιού, το διοικητικό και οικονομικό κέντρο, μια σύγχρονη πολιτεία με έντονο παρελθόν αλλά και πολλά υποσχόμενο μέλλον. 


Είναι κτισμένη στη θέση της αρχαίας πόλης, στις παρυφές του λόφου της Μονής των Αγίων Αναργύρων και γειτονεύει με τις περιοχές Κριός, Καλάμι, Παράσπορος, Κακάπετρα, Αγία Ειρήνη, Σωτήρες, Γλυσίδια, Πούντα και Κάμπος. Εικάζεται ότι το όνομά της προέρχεται από την εποχή του Βυζαντίου, και ότι το πήρε από τους κολίγους (παροίκους) του ναού της Εκατονταπυλιανής οι οποίοι ήταν πολλοί από τους κατοίκους του νησιού, αν και τα ευρήματα των διάφορων ανασκαφών έχουν δείξει ότι η Παροικία δεν σταμάτησε να κατοικείται από την αρχαιότητα και ότι πιθανότατα η ιστορία της ξεκινά από πολύ παλιά.
Η Νάουσα, το δεύτερο μεγαλύτερο χωριό, με το μεγαλύτερο αλιευτικό στόλο στις Κυκλάδες, στη βόρεια ακτή του νησιού, διατηρεί την ομορφιά της Βενετσιάνικης αρχιτεκτονικής.
Η Νάουσα διαμορφώθηκε περιμετρικά του ομώνυμου λιμανιού κατά τη διάρκεια της βυζαντινής περιόδου. Ήταν οχυρωμένη με τείχος το οποίο κατέληγε σε έναν ενετικό προμαχώνα (το Καστέλλι) μέρη των οποίων σώζονται ακόμα και σήμερα και αποτελούν σημεία μεγάλου ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.
Κοντά της βρίσκονται τα χωριά Αμπελάς, Σάντα Μαρία, Αγ. Ανάργυροι, Κολυμπήθρες και Καμάρες, ενώ γύρω της εκτείνονται υπέροχες παραλίες Πιπέρι, Φύκια, Κολυμπήθρες, Μοναστήρι, Άγιοι Ανάργυροι, Ξιφαρά, Λάγγερη, Σάντα Μαρία, Αμπελάς και Νταμούλης.




 Οι πιο χαρακτηριστικοί  επισκέψιμοι χώροι είναι οι παρακάτω:
Την Εκατονταπυλιανή, ένα από τα σπουδαιότερα καλοδιατηρημένα παλαιοχριστιανικά μνημεία που βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια και μάλιστα το μεγαλύτερο σε μέγεθος.

                            

Το αρχαιολογικό μουσείο, το οποίο περιλαμβάνει συλλογές από γλυπτά αρχαϊκών και κλασικών χρόνων, ευρήματα Νεολιθικά, Πρωτοκυκλαδικά, Μυκηναϊκά, Ρωμαϊκά, κ.α, γλυπτά, αρχιτεκτονικά μέλη, τεφροδόχοι, ψηφιδωτό δάπεδο ρωμαϊκών χρόνων.
Το αρχαίο νεκροταφείο, πρόκειται για το επίσημο νεκροταφείο της αρχαίας πόλης με πολύ μεγάλη έκταση και χρήση από τον 8ο αιώνα π.Χ. έως και τον 2ο αιώνα μ.Χ
Το Κάστρο της Παροικίας. Πάνω από το λιμάνι της Παροικίας στέκεται επιβλητικός ο Λόφος του Κάστρου, όπου βρίσκονται τα απομεινάρια του ενετικού κάστρου που είναι κατασκευασμένο από αρχαίες κολόνες ναών και άλλα αρχιτεκτονικά μέλη, τα οποία διακρίνονται πεντακάθαρα.
Το Ασκληπιείο. Σε μια από τις πιο όμορφες τοποθεσίες στην Πάρο, με καταπληκτική θέα προς το ανοιχτό Αιγαίο, βρίσκονται τα ερείπια του ναού, που ήταν αφιερωμένος στον Ασκληπιό, το θεό της Ιατρικής. Το Ασκληπιείο, είναι σκαρφαλωμένο στο λόφο της Αγίας Άννας πολύ κοντά στην Παροικία. Στην ίδια περιοχή σώζονται και ερείπια από αρχαίο ναό του Πύθιου Απόλλωνα.
Το Δήλιο, Βόρεια του κόλπου της Παροικίας, σε ψηλό λόφο απέναντι από την Δήλο, βρίσκεται το ιερό λατρείας του Απόλλωνα του Δήλιου. Αποτελείται από ένα περίβολο με βωμό, ένα ναό της Αρτέμιδας, αδελφής του Απόλλωνα και ένα μικρό χώρο για συμπόσια. Στην περιοχή του Δηλίου βρέθηκε κυκλαδικό νεκροταφείο (3η χιλιετία π.Χ.).
Την παλαιοχριστιανική Βασιλική. Σε απόσταση ενός χιλιομέτρου Β.Α. της Παροικίας, δίπλα στον δρόμο Παροικίας - Νάουσας συναντάμε την παλαιοχριστιανική βασιλική των τριών εκκλησιών
Το λαογραφικό μουσείο και το Ιατρικό Μουσείο. Μέσα στον Παλαιό οικισμό, στο κτίριο Δημητρακόπουλου, εκθέτονται αντικείμενα που ταξιδεύουν τον επισκέπτη σε άλλες εποχές.
Εκκλησιές. Στην ευρύτερη περιοχής της παλαιάς πόλης και γύρω από το κάστρο βρίσκονται γύρω στα 40 εκκλησάκια που αξίζει κανείς να τα επισκεφτεί.

https://www.e-kyklades.gr/travel/tourism/paros.
http://www.paros.gr/el/ti-tha-kanw/shmeia-endiaferontos/xwria/50-paroikia.

Η ΜΠΑΜΠΩ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ


Μπάμπω
από την Ανατολική Ρωμυλία 


Από τη Χρυσή Φουντούκα

Η Μπάμπω είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα θρακιώτικα έθιμα που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από την Ανατολική Ρωμυλία. Αναβιώνει στις 8 Ιανουαρίου, ανήμερα της Αγίας Δομινίκης και σκοπό έχει την απόδοση τιμής στο πρόσωπο της γιαγιάς, η οποία συνέβαλε στη γέννα των παιδιών. Η γιαγιά στην αρχαιότητα, λεγόταν μάμμη και ως έμπειρη στη ζωή, ήταν αυτή που με τη σοφία και την πείρα της βοηθούσε τις έγκυες στη γέννα. Με τα χρόνια η «μάμμη» έγινε μαμή και από γιαγιά απόχτησε τη σημασία της μαίας. Πρωί-πρωί η γκάιντα σημαίνει συναγερμό και όλες οι παντρεμένες του χωριού συγκεντρώνονται στο σπίτι της Μπάμπως με δώρα και ένα κομμάτι σαπούνι. Μ' αυτό της πλένουν τα χέρια και ύστερα τα φιλούνε. Της προσφέρουν λεφτά, πράσα, πίτες (μπουγάτσα της Μπάμπως) και μαγειρευτό λάχανο με σιτάρι και η Μπάμπω με τη σειρά της εύχεται καλλιτεκνία. Τέλος της δίνουν το μπαϊράκι και ξεκινά η γιορτή και… η κυριαρχία των γυναικών. Οι ομάδες των γυναικών με τις παραδοσιακές φορεσιές θα περιδιαβούν όλο το χωριό με χορό και τραγούδι.




Το μπαϊράκι της Μπάμπως είναι ένας σταυρός από ξύλο κρανιάς. Στις άκρες του είναι μυτερός και στολίζεται με τρία μήλα που συμβολίζουν τη γονιμότητα. Στην κεφαλή του σταυρού τοποθετούν ματσάκι με βασιλικό, ένα άσπρο μαντήλι, σύμβολο αγνότητας και ένα κόκκινο μαντήλι, για να διώχνει το κακό. Στο σταυρό κρεμούν και ένα ρόδι.
Επί Τουρκοκρατίας κυριαρχούσε η αντίληψη ότι όσοι ήταν οι σπόροι του ροδιού τόσοι ήταν και οι Χριστιανοί στην περιοχή. Κρεμούσαν επίσης και καλαμπόκι, που «σκάει» στη φωτιά, επειδή πίστευαν ότι έτσι θα… σκάσει κάποια στιγμή και η Επανάσταση. Όλα τα παραπάνω… στολίδια χρησιμοποιούνταν συγχρόνως για να καλύπτουν το σταυρό, για να μην τον αντιληφθούν οι Τούρκοι, αφού το έθιμο όριζε ο σταυρός να μπει σε όλα τα σπίτια των Χριστιανών για να τα αγιάσει. Επί Τουρκοκρατίας κυριαρχούσε η αντίληψη ότι όσοι ήταν οι σπόροι του ροδιού τόσοι ήταν και οι Χριστιανοί στην περιοχή. Κρεμούσαν επίσης και καλαμπόκι, που «σκάει» στη φωτιά, επειδή πίστευαν ότι έτσι θα… σκάσει κάποια στιγμή και η Επανάσταση. Όλα τα παραπάνω… στολίδια χρησιμοποιούνταν συγχρόνως για να καλύπτουν το σταυρό, για να μην τον αντιληφθούν οι Τούρκοι, αφού το έθιμο όριζε ο σταυρός να μπει σε όλα τα σπίτια των Χριστιανών για να τα αγιάσει.




Σάββατο 12 Ιανουαρίου 2019

Πιάνα Αρκαδίας

Πιάνα Αρκαδίας 

από την Ελευθερία Κούφη

                                   

Η Πιάνα είναι χτισμένη σε μια πλαγιά της οροσειράς του Μαινάλου σε υψόμετρο 1090 μέτρων και με ανατολική έκθεση. Η θέση της Πιάνας στο Μαίναλο, της προσφέρει άφθονη ηλιοφάνεια. Αποτελεί δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Τριπόλεως και η απόστασή της από την Αθήνα είναι περίπου 190 χιλιόμετρα που διανύεται οδικά σε περίπου δύο ώρες. Η Πιάνα βρίσκεται στα Βόρεια της πρωτεύουσας του Νομού Αρκαδίας, που είναι η Τρίπολη, και απέχει από αυτή 19 χιλιόμετρα. Η πρόσβαση στο χωριό γίνεται ακολουθώντας τον οδικό άξονα Τρίπολης-Αλωνίσταινας-Βυτίνας, ακολουθώντας την παράκαμψη προς τα αριστερά στο 18ο χλμ, μέσω μιας καταπράσινης διαδρομής η οποία διασχίζει την ελατόφυτη περιοχή του Μαινάλου.

1950-1960
Όσοι επισκέπτονται τη γειτονική Βυτίνα, τη Στεμνίτσα (Υψούς) και τη Δημητσάνα έχουν τη δυνατότητα να επισκεφτούν και το γραφικό αυτό χωριό. Τα πιο κοντινά σε απόσταση χωριά είναι το Ροεινό, η Αλωνίσταινα, τα Μανταίικα και το Χρυσοβίτσι, η Δαβιά ο Τσελεπάκος, η Ζαράκοβα και η Σιλίμνα. Στην πλατεία της Πιάνας δεσπόζει η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Είναι χτισμένη πάνω σε επιβλητικό βράχο στο κέντρο του χωριού. Ο Άγιος Γεώργιος είναι αρχιτεκτονικού ρυθμού τρίκλιτης βασιλικής με τρούλο και διαθέτει 2 υπέροχα πετρόκτιστα καμπαναριά. Ο κορμός της εκκλησίας είναι από πέτρα και φέρεται να ήταν κάστρο επί τουρκοκρατίας.

1950-1960


1950-1960

Στην πλατεία του χωριού ο επισκέπτης μπορεί να αναπαυτεί κάτω από τη σκιά δύο υπερήλικων πλατανιών. Επίσης από την πετρόκτιστη βρύση της πλατείας αναβλύζει κρυστάλλινο νερό από τις δεξαμενές του Μαινάλου από τις οποίες υδρεύεται το χωριό. Το περιμετρικό προαύλιο της εκκλησίας του Αη-Γιώργη προσφέρεται για πανοραμική παρατήρηση του φυσικού τοπίου. Οι κοίτες κατά μήκος του ποταμού Ελισσώνα ως τις πηγές, αποτελούν ένα πολύ όμορφο φυσικό μονοπάτι για τους λάτρεις του περιπάτου.



Η ιστορία της Πιάνας είναι επίσης συνυφασμένη με τον θρησκευτικό εορτασμό των Αγίων στους οποίους είναι αφιερωμένοι οι ναοί του χωριού. Έτσι πολύ μεγάλη θρησκευτική εορτή για την Πιάνα αποτελούν η κινητή εορτή του Αγίου Γεωργίου, η Εορτή της Παναγίας στις 21 Νοεμβρίου, του Αγίου Ανδρέα, των Αγίων Αναργύρων του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης καθώς και τα Εισόδια της Θεοτόκου.


Στο χωριό λειτουργεί το Λαογραφικό Μουσείο Πιάνας με πλούσια όσο και μοναδικά εκθέματα.

 Τα εκθέματα αυτά αποτελούνται απο σπάνιες συλλογές σκευών και αγγείων και σχετίζονται με την καθημερινή ζωή των προγενέστερων γενεών των Πιανιωτών, θρησκευτικά και εκκλησιαστικά κειμήλια, καθώς και δείγματα του πολεμικού εξοπλισμού των Αγωνιστών της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.   


 



Ο ρόλος της Πιάνας κατά την επανάσταση του 1821



Κατά την επανάσταση του 1821 το χωριό έπαιξε καθοριστικό ρόλο μιας και το ανάγλυφο και δύσβατο της περιοχής αποτελούσε το ιδανικό κρησφύγετο για τους Αρματωλούς και Κλέφτες. Στην Πιάνα οργανώθηκαν από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη τα πρώτα στρατιωτικά τμήματα που ενίσχυσαν τη μάχη του Βαλτετσίου και κυρίευσαν αργότερα την Τρίπολη. Το όνομα της Πιάνας είναι ιστορικά άρρηκτα συνδεδεμένο με την τροφοδοσία των συναγωνιστών του Κολοκοτρώνη με τα απαραίτητα για τις νικηφόρες μάχες τους.
Στο προαύλιο μιας απαράμιλλης ομορφιάς εκκλησίας του χωριού που λέγεται Παναγίτσα Πολυκαμμένη, λόγω του ότι επανειλημμένα οι Τούρκοι αποπειράθηκαν να την αφανίσουν με πυρκαγιά, σώζεται σήμερα παραδοσιακός ξυλόφουρνος. Από τους φούρνους της Πιάνας εφοδιάζονταν με ψωμί τα Ελληνικά στρατόπεδα της επανάστασης.

Λυμποβίσι - Οικία Κολοκοτρώνη

Σε απόσταση 7 χιλιομέτρων δυτικά της Πιάνας βρίσκεται το ιστορικό Λιμποβίσι. Είναι η Πατρίδα των Κολοκοτρωναίων και ο φυσικός χώρος στον οποίο μεγάλωσε κατά τα πρώτα παιδικά χρόνια αλλά και έδρασε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ή Γέρος του Μωριά. Κατά την απογραφή των Ενετών το 1711 κατεγράφησαν 500 κάτοικοι. Σήμερα στο Λιμποβίσι, έχει αναστηλωθεί το Σπίτι των Κολοκοτρωναίων και λειτουργεί σαν μουσείο. Στο προαύλιο του Λιμποβισίου επίσης υπάρχει το ξωκλήσι του Αη-Γιάννη. Ο ευρύτερος χώρος του Λιμποβισίου αναμορφώθηκε με δωρεά του αείμνηστου Παναγιώτη Αγγελόπουλου το έτος 1990. Στην πλατεία λειτουργεί επίσης δημοτικό αναψυκτήριο.

Το Αρκουδόρρεμα

Το δεύτερο, από τα Κολοκοτρωνέικα χωριά και σε μικρή απόσταση από το Λιμποβίσι, βρίσκεται το ερημωμένο χωριό Αρκουδόρρεμα. Το Αρκουδόρεμα, υπήρξε κατοικημένο μέχρι το 1930-31 και διοικητικά μαζί με το Λιμποβίσι ανήκαν στην Πιάνα. Βαθιά μέσα στη ρεματιά σώζονται ερείπια των σπιτιών αυτών μέχρι και σήμερα. Χαρακτηριστική επίσης είναι και αναπαλαιωμένη πέτρινη βρύση του Αρκουδορέματος που βρίσκεται πολύ κοντά στην εκκλησία της Παναγίας του Αρκουδορέματος. Τα νερά απο το Αρκουδόρεμα εκβάλουν στον ποταμό Ελισσώνα ο οποίος διασχίζει τον κάμπο της Πιάνας.

 Η εκκλησία της Παναγίας του Αρκουδορέματος είναι καμαροσκέπαστη, μονόκογχη βασιλική, και χτίστηκε το 1719. Στο εσωτερικό της σώζονται πολύ ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες του Γεωργίου και του Παναγιώτη Κουλιδά καθώς και σπάνιες επιγραφές οι οποίες βρίσκονται υπό την εποπτεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων.
Το Αρκουδόρεμα έχει εξίσου μεγάλη ιστορική σημασία με το Λιμποβίσι, αφού λόγω του ανάγλυφου του εδάφους απετέλεσε και αυτό τόπο κατάλληλο για ανασύνταξη των δυνάμεων πριν τις ιστορικές μάχες.


Ο ποταμός Ελισσώνας

Ο Κάμπος της Πιάνας διασχίζεται από τον ποταμό Ελισσώνα. Τα νερά τού ποταμού Ελισσώνα αναβλύζουν από τις πηγές στους πρόποδες του πιανοβουνίου και δίνουν ζωή στους λιγοστούς πια κατοίκους της περιοχής που καλλιεργούν τη γη ή εκτρέφουν τα ζώα τους. Σημαντικό μέρος του νερού των πηγών του Ελισσώνα αξιοποιείται για την ύδρευση των κατοίκων της πρωτεύουσας του νομού Αρκαδίας της Τρίπολης.



Στα μέσα περίπου του κάμπου της Πιάνας, τα νερά του ποταμού χάνονται μέσα στη γη και πιστεύεται πως ξανακάνουν της εμφάνιση τους στην περιοχή της Μεγαλόπολης. Κατά μήκος των κοιτών του ποταμού Ελισσώνα λειτουργούσαν παλιότερα 12 πέτρινοι νερόμυλοι για το άλεσμα των δημητριακών της περιοχής και 6 νεροτριβές για το πλύσιμο των ρούχων. Κάποια από αυτά τα κτίσματα σώζονται μέχρι και τις μέρες μας σε πολύ καλή κατάσταση.  


Το Πιανοβούνι και ο Θεός Πάνας


Στο βουνό που βρίσκεται πάνω από τις πηγές του Ελισσώνα και φέρει το όνομα Πιανοβούνι, βρίσκεται η επονομαζόμενη σπηλιά του Θεού Πάνα. Αυτή η περιοχή της Φαλάνθου πήρε το όνομά της από τον αδάμαστο και γονιμοποιό θεό της βλάστησης και της ζωής. Ο τοπικός μύθος θέλει τον τραγοπόδαρο Θεό Πάνα να κατοικεί στη σπηλιά αυτή και με τη φλογέρα του να πλημμυρίζει με ήχους την πανέμορφη χαράδρα των πηγών του Ελισσώνα. Επίσης, η ετυμολογία του ονόματος της Πιάνας φέρεται να συνδέεται με το Θεό Πάνα.



www.pianarcadia.gr/aksiotheata