ΜΟΡΦOΒΟΥΝΙ KAΡΔΙΤΣΑΣ
Από τον Παναγιώτη Κάτοικο
Το Μορφοβούνι (προηγουμένως: Βουνέσι) είναι το μεγαλύτερο ορεινό χωριό του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα και του Νομού Καρδίτσας. Απέχει περίπου 22 χλμ από την Καρδίτσα. Το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 840 μέτρων,με έκταση 27.000 στρεμμάτων και κατοικείται περίπου από 480 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011.
Ιστορία
Η ιστορία του χωριού ξεκινάει από τα τέλη του 13ου αιώνα, αυτό φαίνεται από τα αρχαία μνημεία οικισμών που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή. Το χωριό, μάλλον, δημιουργήθηκε από μια μαζική μετακίνηση πληθυσμού για λόγους ασφαλείας και έλλειψης νερού.
Την περίοδο της τουρκοκρατίας, σύμφωνα με την Συνθήκη του Ταμασίου, η περιοχή εξασφάλιζε ένα είδος αυτονομίας καθώς οι κοινότητες της περιοχής ήταν αυτοδιοικούμενες και απαγορευόταν να κατοικούν Τούρκοι. Έτσι, διασφαλίζονταν η ελεύθερη επικοινωνία μεταξύ πεδινών και ορεινών περιοχών και η ελεύθερη κίνηση των πληθυσμών. Ακόμα, η τοποθεσία του χωριού πρόσφερε την εκμετάλλευση του βουνού και του κάμπου, προσεγγίζοντας έτσι ιδιαίτερο αριθμό κτηνοτρόφων. Επιπλέον, μαζί με την δυνατότητα της εύκολης πρόσβασης και της οικονομικής συναλλαγής με τον τουρκοκρατούμενο κάμπο το χωριό έγινε πόλος έλξης για διάφορους επαγγελματίες και τεχνίτες. Ο οικισμός ενισχύθηκε κατά καιρούς από αρκετούς κυνηγημένους από την τουρκική εξουσία και πολύ αργότερα από τους διωγμούς των Ελλήνων που έκανε ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων. Αρκετοί ήταν κλέφτες που χρησιμοποίησαν την περιοχή ως μόνιμα ή περιστασιακά λημέρια και αυτό το μαρτυρούν αρκετά κυριώνυμα κλεφτών όπως "Τσιούκα", "Λίβινη", "Κελεπούρη", "Γεροθανάση", "Γιουργούση" κλπ.
Ονομασία
Για την προέλευση της ονομασίας "Βουνέσι" υπάρχουν δύο εκδοχές. Η πρώτη την θέλει να προέρχεται από την αλβανική λέξη "Vone", που σημαίνει "αργότερα", και "τσ(ι)ε". Βονέτσ(ι)ε > Βονέτσ(ι) > Βουνέτσ’(ι) > Βουνέσι.
Τελικά πήρε την μορφή "Βουνέσι" που σημαίνει το χωριό που ιδρύθηκε κάπως αργά, δηλαδή είναι νέο, Νεοχώρι.
Η δεύτερη εκδοχή την θέλει να προέρχεται από την λατινική λέξη "Bene", που σημαίνει "καλά", και "τσ(ι)ε" Μπενέτσε > Μπενέτσ(ι) > Βενέσι > Βουνέσι. Τελικά πήρε την μορφή "Βουνέσι" που σημαίνει, καλό χωριό, καλός τόπος.
Αργότερα, το 1928 μετονομάστηκε και πήρε το όνομα "Ομορφοβούνιον", μεταγενέστερα "Μορφοβούνι", από την λέξη "όμορφο" και την λέξη "βουνό". Όμως, διατήρησε το παλιό όνομα καθώς αυτό χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα από πολλούς κατοίκους.
Λίμνη Πλαστήρα
Η Λίμνη Πλαστήρα (επίσημο όνομα: Λίμνη Ταυρωπού) είναι λίμνη που σχηματίστηκε το 1959 και ήταν ιδέα του στρατιωτικού και πολιτικού Νικόλαου Πλαστήρα. Η λίμνη περιέχει 400 εκατ. m3 νερού, έχει πλάτος 4 km και καλύπτει επιφάνεια 24 km2. Το νερό της λίμνης χρησιμοποιείται για την ύδρευση της Καρδίτσας και για ηλεκτροπαραγωγή, καθώς στο χωριό Μητρόπολη, βρίσκεται υδροηλεκτρικό εργοστάσιο ισχύος 129,9 MW.
Η κατασκευή της λίμνης και του φράγματος στέρησε από τους κατοίκους κάποιες εύφορες εκτάσεις με αποτέλεσμα να υπάρξει πληγεί στην τοπική οικονομία. Την δεκαετία του ‘60 πολλοί κάτοικοι μετανάστευσαν στην Δυτική Ευρώπη και κυρίως στην Γερμανία και στην Σουηδία. Την δεκαετία του ’70 η μετανάστευση αυξήθηκε δραματικά και ο πληθυσμός του χωριού συρρικνώθηκε. Σύμφωνα με τις απογραφές του 1961 και του 1991 ο πληθυσμός μειώθηκε από 1.412 σε 844 κατοίκους.
Πηγές:
1. Μορφοβούνι Καρδίτσας στη Wikipedia
2. ΜΟΡΦΟΒΟΥΝΙ στο GTP
3. Η λίμνη στο Δήμος Λίμνης Πλαστήρα
4. ΥΗ σταθμοί της χώρας PDF
