Εφύρα Ηλείας

 Εφύρα Ηλείας

από τη μαθήτρια της Β΄ τάξεως
Μαρία Παναγιωτοπούλου 

                                 

    Η ιστορία της Εφύρας Ηλείας ή αλλιώς Οινόη, ξεκινάει από τα βάθη της αρχαιότητας επειδή ήταν ξακουστή για τα βότανα της και τις φαρμακευτικές ιδιότητες που είχαν. Αναφέρεται επίσης στη μυθολογία, στο μύθο του Ηρακλή με τις όρνιθες που σκότωσε με δηλητηριώδη βέλη αλλά και στην Οδύσσεια όταν ο Οδυσσέας πήγε στην Εφύρα να ζητήσει θανατερό βότανο για να αλείψει τα βέλη του «Οδύσσεια (α’ 254-268)». Οι αρχαίοι πρόγονοι μας για να την ξεχωρίζουν από τις άλλες Εφύρες την έλεγαν « η Εφύρα του ποταμού Σελλήεντος». 

     Η πόλη αυτή πήρε το όνομά της από Θεσσαλούς εποίκους που κατέβηκαν κατά την προϊστορική περίοδο από τη δική τους Εφύρα και την έχτισαν σ' ανάμνηση της όμορφης πόλης τους. Το όνομα «Οινόη» βγήκε από την πόλη που χτίστηκε μετά την Εφύρα, στην οποία υπήρχαν μεγάλες εκτάσεις αμπελιών. Στα πανάρχαια χρόνια η Εφύρα αποτελούσε δικό της ξεχωριστό κράτος, όμως αργότερα ενώθηκε στο σκήπτρο των Επειών-Ηλείων και αντικαταστάθηκε το όνομά της σε Οινόη (που είναι Αρκαδικής προέλευσης τοπωνύμιο) όταν σταμάτησε να υπάρχει ως πόλη. Κατά τη τουρκοκρατία η πόλη ονομάστηκε «Δελήμπαλη» ενώ τώρα, μετονομάστηκε ξανά σε Εφύρα σ' ανάμνηση της Ομηρικής Εφύρας. 

    Κατά το 1900 οι κάτοικοι ασχολήθηκαν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία διότι το έδαφος ήταν εύφορο και θρεπτικό για τα ζώα. Τα πιο συνηθισμένα προϊόντα που καλλιεργούσαν τότε ήταν το καλαμπόκι, τα σιτηρά (βρόμη και σιτάρι), οι σταφίδες και το σταφύλι. Από τότε, η Εφύρα αποτελούσε κέντρο γεωργών και κτηνοτρόφων σε όλη την Ελλάδα κι κυρίως στην Πελοπόννησο με αποτέλεσμα η παραγωγή να αυξάνεται και να εξαγάγουν πολλά προϊόντα. 

    Από το 1900 έως το 1940 αρχίσαν να λειτουργούν σχολεία, σχολαρχεία (σημερινό γυμνάσιο), δημοτικά καθώς και ειρηνοδικεία (δικαστήριο), ιατρεία και φαρμακεία στα οποία τα φάρμακα ήταν χειροποίητα. Το 1940 και μετά οι Γερμανοί μπήκαν στο χωριό καταστρέφοντας σπίτια και λεηλατώντας περιουσίες. Στην δεκαετία του ‘50 πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να φύγουν στην Γερμανία, στον Καναδά, στην Αμερική και στην Αυστραλία (εξωτερική μετανάστευση). Κάποιοι μετακινήθηκαν προς τις μεγάλες πόλεις, όπως η Αθήνα, με αποτέλεσμα να αρχίζει η συρρίκνωση του χωριού. Όμως το 1970 έως το 1990 αυξήθηκαν οι κάτοικοι στην Εφύρα επειδή «μπήκε» στα σπίτια το ηλεκτρικό ρεύμα  την περιοχή. Επίσης εφευρέθηκαν πολλά εξελιγμένα μηχανήματα γεωργίας και κτηνοτροφίας κάνοντας έτσι τη ζωή των ανθρώπων ευκολότερη. 

    Από το 1990 και μετά η Εφύρα ερημώθηκε σε μεγάλο βαθμό λόγω της αστικοποίησης αλλά σήμερα δεν παρουσιάζεται αυτό το φαινόμενο.